Co zrobić po ukąszeniu kleszcza?
____________
Co należy zrobić po ukąszeniu kleszcza? Wiele osób po ukąszeniu nie robi nic lub bardzo niewiele, aby zniwelować prawdopodobieństwo negatywnych dla zdrowia skutków ukąszenia, do których należy borelioza oraz inne choroby odkleszczowe. Warto zatem przyjrzeć się temu i zobaczyć jakie jest właściwe postępowanie po ukąszeniu kleszcza. Po ukąszeniu kleszcza najważniejszą sprawą jest: 1. Bezpieczne usunięcie kleszcza ze skóry, 2. Rozważenie badania kleszcza jako najszybszej i niezwykle skutecznej metody wykluczenia zakażenia 3. Wykonanie odpowiednich badań diagnostycznych 4. Obserwacja organizmu, czy nie pojawiły się niepokojące objawy, w szczególności rumień. W takim przypadku należy niezwłocznie udać się do lekarza. Istotne jest, aby możliwie jak najszybciej wychwycić zakażenie boreliozą, gdyż znacząco skraca to czas terapii antybiotykowej.
________________
| Spis Treści: |
________________
USUWANIE KLESZCZA
Prawidłowe usuwanie kleszcza – jak poprawnie wyciągnąć kleszcza? Kleszcza można usunąć zarówno stosując przeznaczone do tego narzędzia z apteki, jak i zwykłą, zakrzywioną pęsetą. Najczęściej wykorzystuje się do tego specjalne lasso lub anty-kleszcz. Jak zatem prawidłowo i bezpiecznie usunąć kleszcza?
- Usuwanie kleszcza pęsetą – W pierwszej kolejności należy zdezynfekować urządzenie, a następnie mocno uchwycić kleszcza, jak najbliżej skóry i jednym, płynnym ruchem pociągnąć pęsetę w górę. Podczas wykonywania zabiegu nie wolno w żaden sposób przekręcać narzędzia – mogłoby to spowodować uszkodzenie kleszcza oraz przedostanie się drobnoustrojów do krwioobiegu.
- Usuwanie kleszcza za pomocą lasso – Jest to bardzo bezpieczna metoda usuwania kleszczy, zalecana przez lekarzy. Aby poprawnie wykorzystać urządzenie należy wysunąć pętelkę lassa za pomocą tłoku i docisnąć jak najbliżej skóry. Następnie należy zwolnić przycisk i skierować przyrząd prostopadle do miejsca ukąszenia. Wykonując obrót narzędzia, należy wykręcić kleszcza w górę.
- Usuwanie kleszcza pompką anty-kleszcz – Urządzenie działa na zasadzie wytworzenia próżni, dzięki czemu kleszcz wraz z jadem, wysysany jest pod ciśnieniem ze skóry. Poziom trudności tej metody jest niski, dlatego bez problemu można przeprowadzić zabieg samodzielnie. Wystarczy nacisnąć tłok pompki, a następnie przyłożyć końcówkę narzędzia do skóry, w miejscu ukąszenia. Kolejno należy odciągnąć tłok i przytrzymać urządzenie w takiej pozycji przez ok. 15 sekund.
Po każdym zakończonym zabiegu usuwania kleszcza należy pamiętać o odkażeniu ukąszonego miejsca oraz dłoni za pomocą środka dezynfekującego! Jak nie należy usuwać kleszcza? Najczęstsze błędy popełniane podczas usuwania kleszcza to m.in.:
- Smarowanie ukąszonego miejsca i kleszcza tłuszczem, kremem, solą lub alkoholem. Należy pamiętać, że stosowanie tych substancji może spowodować odruch wymiotny u kleszcza, co przyczyni się do rozprzestrzenienia potencjalnych patogenów.
- Szarpanie i rozgniatanie kleszcza – Wykonywanie zbyt agresywnych i silnych manewrów, może spowodować uszkodzenie kleszcza i dodatkowo utrudni wyciągnięcie całego pasożyta. Kleszcza należy wyciągnąć ostrożnym, płynnym ruchem, uważając, aby żadna część nie pozostała wbita w skórę.
________________
Czy wiesz, że możesz wykonać badanie kleszcza, aby wykluczyć to, że kleszcz, który Cię ukąsił przenosił boreliozę i inne choroby? Sprawdź cennik usługi w naszym laboratorium.
BADANIA KTÓRE MOŻNA WYKONAĆ PO UKĄSZENIU KLESZCZA
Badanie kleszcza – badanie genetyczne kleszcza na obecność patogenów Badanie genetyczne kleszcza polega na laboratoryjnym izolowaniu materiału DNA oraz RNA patogenów w kleszczu, a następnie wykrywaniu jego obecności w badanym materiale. Technika opiera sią na diagnostyce molekularnej i wykorzystuje technologię PCR (polymerse chain reaction), która jest uznawana za bardzo czułą metodę wykrywania patogenów. Poddanie kleszcza badaniom genetycznym jest możliwe praktycznie natychmiast po ukąszeniu, dzięki czemu szybko uzyskujemy informację czy dany kleszcz był zakażony. Dzięki temu możemy wykluczyć zakażenie bezpośrednio po ukąszeniu kleszcza. Test PCR umożliwia wykrycie krętka Borrelia burgdorferi oraz bakterii powodujących takie choroby jak: babeszjozę i ludzką anaplazmozę oraz rozpoznaje czy kleszcz był nosicielem wirusa KZM – powodującego groźne zapalenie opon mózgowych. Aby wykonać badania genetyczne kleszcza, po usunięciu go ze skóry należy go dostarczyć do laboratorium. Badanie kleszcza można zamówić poprzez stronę główną naszego serwisu. Badania z krwi – diagnostyka serologiczna po ukąszeniu kleszcza Test ELISA – Badanie polegające na wykryciu przeciwciał obu klas – immunoglobulin Igm oraz Igg. Te pierwsze pojawiają się na skutek świeżo wnikniętych patogenów i świadczą o wczesnym, rozsianym stadium boreliozy. Podwyższone przeciwciała Igg informują o przebytym zakażeniu i uzyskaniu odporności swoistej, bądź toczącej się postaci przewlekłej boreliozy. Test ELISA należy wykonywać dopiero po upłynięciu 2 tygodni od ukąszenia, dopiero po tym czasie układ odpornościowy wytwarza przeciwciała skierowane przeciwko konkretnym antygenom bakterii. Test Western Blot (WB) – Obok testu ELISA jest to drugie, najczęściej wykonywane badanie w diagnostyce boreliozy. Test z zakresu biologii molekularnej, polega na wykryciu konkretnych białek. Badanie rozpoznaje przeciwciała, które organizm wytwarza przeciwko patogenom. Test WB, charakteryzujący się dużą swoistością i jest stosowany jako potwierdzenie dodatniego testu ELISA, który z kolei wykazuje dużą czułość diagnostyczną. Uzyskanie pozytywnych wyników, w tych samych klasach, wraz z występowaniem objawów klinicznych potwierdza infekcję toczącą się w organizmie. Badanie KKI (Krążących kompleksów immunologicznych) – Jest badaniem bardziej dokładnym, cechującym się większą czułością diagnostyczną, stosowanym jako uzupełnienie Testu ELISA oraz WB, w razie uzyskania fałszywych wyników. Polega na wykryciu krążących kompleksów immunologicznych, czyli przeciwciał, połączonych z fragmentami antygenów krętkowych. Skierowany jest przede wszystkim do osób, u których podjęta została antybiotykoterapia, powodująca rozpad bakterii oraz uwalnianie się dużych ilości antygenów co przyczynia się do wytworzenia krążących kompleksów immunologicznych. Badanie PCR – Jest bardzo czułą metodą, wykorzystującą barwniki molekularne w celu uwidocznienia namnożonego fragmentu DNA patogenu. Jest szczególnie zalecana osobom:
- z zaburzoną odpornością – brak odpowiedzi immunologicznej w postaci przeciwciał, uniemożliwia zdiagnozowanie choroby metodami ELISA czy WB.
- w początkowym okresie zakażenia – test PCR można wykonać w niedługim czasie od ukąszenia, kiedy mamy do czynienia z tzw. oknem serologicznym – jest to stan, podczas którego organizm nie zdążył wytworzyć przeciwciał przeciwko zakażającym drobnoustrojom.
- istnieje podejrzenie neuroboreliozy – do badania PCR można wykorzystać próbkę pobranego płynu mózgowo – rdzeniowego.
________________
CZYM SĄ KLESZCZE I GDZIE WYSTĘPUJĄ?
Kleszcze to pajęczaki z podgromady roztoczy o owalnym, zaokrąglonym zarysie ciała. Cykl rozwojowy kleszczy może trwać od kilku miesięcy do kilku lat. Posiadają wysoce rozwinięty aparat żądlący, a podczas ukąszenia wpuszczają do skóry substancję znieczulającą zawartą w ślinie, przez co ugryzienie jest praktycznie nie odczuwalne dla ofiary. Dzięki żądłu wyposażonemu w szereg kolców, mocno wbijają się w skórę. Pasożytują na ciele żywiciela nawet do kilku dni i mogą być nosicielami różnych chorób bakteryjnych, wirusowych oraz pasożytniczych. Na terenach Polski występuje 19 różnych gatunków kleszczy. Na całym świecie do grupy tych pajęczaków zalicza się ponad 900 gatunków, ze względu na właściwości pancerza wyróżnia się:
- kleszcze twarde (np. kleszcz łąkowy, kleszcz pospolity) – ich pancerz jest twardy, w przypadku samców pokrywa cały grzbiet, natomiast u samic i larw połowę.
- kleszcze miękkie – nie posiadają pancerza a ich struktura jest miękka i skórzasta. Występują głównie w tropikach i klimacie podzwrotnikowym.
Okres żerowania kleszczy Największa aktywność kleszczy przypada na okres od początku marca do końca października. Kleszcze rozpoczynają żerowanie, kiedy temperatura zaczyna przekraczać 5 – 7 stopni Celsjusza, dlatego w Polsce za sezon kleszczowy uznaje się okres od wiosny do jesieni. Łagodne zimy i brak mrozów, przyczyniły się do rozwoju populacji kleszczy i wydłużyły czas ich aktywności również w okresach zimowych. Kleszcze bytują w lasach, na łąkach, polanach i w parkach. Potrafią przemierzać nawet kilka kilometrów dziennie, poprzez pasożytowanie na swoich żywicielach. Postacie dorosłe atakują z maksymalnie 1,5 m wysokości, choć najczęściej ich siedliskami są trawy i niskie krzewy. Wczepiają się w skórę miękką, znajdującą się np.: na pachwinach, szyi, pod pachami, zgięciu między kolanami oraz na głowie i w okolicach uszu. Szacuje się że nawet 1/3 kleszczy w Polsce może być nosicielami groźnych chorób m.in.:
- Boreliozy z Lyme – najczęstsza choroba odkleszczowa
- KZM – groźnego, kleszczowego zapalenia mózgu
- anaplazmozy granulocytarnej
- ehrichliozy monocytarnej
- choroby pasożytniczej – babeszjozy
- bartonelozy
- toksoplazmozy
________________
BORELIOZA – CHOROBA, KTÓREJ NIE WARTO LEKCEWAŻYĆ
Borelioza z Lyme jest najczęstszą, wielonarządową chorobą przenoszoną przez kleszcze. Najbardziej rozpowszechnionymi czynnikami etiologicznymi są gatunki bakterii: Borrelia burgdorferi sensu stricto, Borrelia garinii i Borrelia afzelii – zaliczanych do typu krętków. Według danych Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego, w 2019 roku odnotowano 20 614 nowych przypadków boreliozy. Na jej rozwój znacząco wpływa okres pasożytowania kleszcza na skórze żywiciela, dlatego tak ważne jest szybkie usunięcie pajęczaka. Borelioza jest chorobą przebiegającą w kilku stadiach, wczesne rozpoznanie umożliwia wdrożenie szybkiej antybiotykoterapii i daje szansę całkowitego wyleczenia. Wyróżnia się trzy, główne fazy boreliozy:
- Faza miejscowa, skórna – Objawia się występowaniem rumienia wędrującego (pełzającego). Ma postać czerwonej, plamistej wysypki na skórze, otoczonej różowym bądź fioletowym pierścieniem. Jest to objaw tak charakterystyczny dla boreliozy, że wyłącznie na jego podstawie można potwierdzić zakażenie krętkiem Borrelia. Niestety, szacunkowo zmiana skórna pojawia się u ok. 50% wszystkich zakażeń, dlatego często chory nie wie, że mogło dojść do zarażenia.
- Faza wczesna, rozsiana – Po kilku tygodniach nieleczonego zakażenia, może dojść do rozsiania krętków transportowanych przez krew. Symptomy mogą przybierać różne, nieswoiste formy, jednak najczęściej obserwuje się: gorączkę, osłabienie, bóle kostno-mięśniowe, zawroty głowy, zmęczenie, apatię, nudności oraz zaburzenia neurologiczne jak zaniki pamięci.
- Faza późna, przewlekła – Zaniedbanie infekcji najczęściej przyczynia się do przewlekłego zapalenia dużych stawów np.: kolanowych, skokowych lub łokciowych. Zdecydowanie rzadziej występują objawy ze strony układu krążenia oraz układu nerwowego. W przypadku boreliozy kardiologicznej mogą występować symptomy zaburzenia rytmu serca, rzadziej zapalenia mięśnia sercowego. Natomiast postać neuroboreliozy może prowadzić do: zaburzeń czucia i widzenia, zapalenia pojedynczych nerwów, zapalenia opon mózgowo – rdzeniowych i korzeni nerwowych, w skrajnych przypadkach do zapalenia mózgu lub rdzenia kręgowego.
Wcześnie podjęte leczenie antybiotykami zapobiega rozwinięciu infekcji oraz zwalcza objawy boreliozy w niemal 90% przypadków. Lekceważenie problemu ukąszenia przez kleszcza może wiązać się z poważnymi dolegliwościami ze strony układu kostnego, krwionośnego oraz nerwowego.
Podsumowanie – co robić po ukąszeniu kleszcza
Co należy zrobić po ukąszeniu kleszcza – możemy to w skrócie opisać w kilku punktach
- Prawidłowo usunąć kleszcza ze skóry. Najlepiej przy wykorzystaniu specjalistycznych narzędzi do usuwania kleszczy.
- Zdezynfekować ranę po usunięciu kleszcza oraz umyć ręce.
- Warto wykonać badanie genetyczne kleszcza w celu wykluczenia możliwości zakażenia.
- Obserwować reakcje ciała, czy nie pojawiają się objawy chorobowe, w szczególności rumień wędrujący i objawy grypopodobne.
- W przypadku wyniku dodatniego badania kleszcza, wystąpienia niepokojących objawów, należy wykonać badania krwi w kierunku chorób odkleszczowych (pierwsze badania można wykonać po około 4-6 tygodniach od ukąszenia) oraz zgłosić się do lekarza. Lekarz stwierdza boreliozę na podstawie objawów oraz wyników badań.
- Wdrożenie odpowiedniego leczenia przez lekarza, w przypadku większości chorób odkleszczowych jest to antybiotykoterapia.
Bibliografia, źródła: https://www.medicover.pl/o-zdrowiu/jak-wyciagnac-kleszcza-usuwanie-kleszcza-wideo,1276,n,168 https://www.medonet.pl/zdrowie/zdrowie-dla-kazdego,test-western-blot—diagnostyka-boreliozy–hiv,artykul,55276137.html https://www.poradnikzdrowie.pl/zdrowie/uklad-odpornosciowy/krazace-kompleksy-immunologiczne-kki-aa-PgYH-RWq7-3ynz.html https://zdrowie.pap.pl/srodowisko/kleszcze-wszystko-co-musisz-o-nich-wiedziec https://pulsmedycyny.pl/choroby-odkleszczowe-rodzaje-objawy-881906
COPYRIGHT
[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]
- Urwany kleszcz. Kawałek kleszcza został w skórze, co robić? - 1 czerwca 2021
- Przyrządy do usuwania kleszczy. Czym usunąć kleszcza? - 7 maja 2021
- Co zrobić po ukąszeniu kleszcza? Wszystko co powinieneś wiedzieć. - 15 stycznia 2021
